Tôk tôk, seit de
hin. Mar in hin kin net tôkje, want hy kin de t net sizze.
Om de t-klank út te sprekken sette wy de tongpunt tsjin de
tosken. Dat kin sa'n bist fansels net. It Frysk hat ek kokke om it
praten fan hinnen mei oan te tsjutten. Is kokke yn dit ferbân in better
tiidwurd as tôkje?
dinsdag 30 oktober 2012
dinsdag 23 oktober 2012
Moai, moaier, moaist
Eigenskipswurden wurde mei help fan graadbûging yn de fergrutsjende en oertreffende trep set: moai, moaier, moaist. It Ingelsk makket minder faak gebrûk fan graadbûging. Ingelsktaligen sette soms more en most foar it eigenskipswurd: it is more beautiful, the most beautiful place on earth. Hearre jo miskien ek dat it Frysk Ingelsker wurdt: ‘it meast moaie plak’ yn stee fan ‘it moaiste plak op ierde’?
dinsdag 16 oktober 2012
Skielk, mar net hastich
Us wurdsje skielk en it Hollânske schielijk
hawwe beide mei tiid te meitsjen, mar der is in grut
betsjuttingsferskil. Yn it Hollânsk wurdt in hommels en koart
tiidsferrin bedoeld (b.g. in flugge beweging), wylst it yn it Frysk om
in skoft giet fan dagen of wiken yn 'e takomst. Beide begripen dekke
inoar perfoarst net. Sille wy se mar “falske freonen” neame?!
Wurdboek fan de Fryske Taal oer skielk
Woordenboek der Nederlandsche Taal oer schielijk
(set in finkje yn de fekjes 'subbetekenissen' en 'citaten')
Wurdboek fan de Fryske Taal oer skielk
Woordenboek der Nederlandsche Taal oer schielijk
(set in finkje yn de fekjes 'subbetekenissen' en 'citaten')
vrijdag 12 oktober 2012
Hoe krijst it yn 'e plasse
In plasse is it boppeste, min ofte
mear rûne part fan 'e holle, dat de harsens omslút; yn it Nederlânsk 'schedel'.
In oare Fryske betsjutting fan plasse is ôfsnien útein fan wat bols, benammen
it lêste of earste ôfsniene stik fan in bôle. Dat wurd 'plasse' is hiel wat
oars as it Nederlânsk 'plas', dat ûnder oaren 'wetter dat op 'e dyk stean
bliuwt' betsjut. Us plasse hat mooglik mei it Latynske wurd 'placenta' te
krijen, dat '(moeder)koek' betsjut. Dat it mooglik dêr mei te krijen hat docht
bliken út it feit dat yn oare talen it wurd 'plas' brûkt wurdt foar koeke of
(krinte)bôle. Plasse foar 'schedel' of 'hersens' brûke wy yn in útrop as 'hoe
krijst it yn 'e plasse'. En wat fine jo fan 'plassebasisfraktuer' as oersetting
fan 'schedelbasisfractuur'?
dinsdag 9 oktober 2012
Parkearje?
Prakkeseare
of prakkesearje? Kontroleare of kontrolearje? Negeare of negearje? It
kin allegear, tiidwurden op -eare hawwe meastal in fariant op -earje. Utsûnderings lykje de wurden 'parkeare' en 'kampeare' te wêzen. Kenne jo
miskien mear fan sokke útsûnderings? Of sizze jo wol 'parkearje' en
'kampearje'?
woensdag 3 oktober 2012
Papierfiskje
Op it gemeentehûs fan Burgum kinne de amtners
sa hurd net skriuwe of de papierfiskjes frette de pinnefruchten fan de
iverige amtlike inketslabbers alwer op. In papierfiskje is yn it
Nederlânsk in papiervisje, ek wol boekenvisje of suikergast.
De offisjele Fryske namme is papierbistke, mar de namme dy't Omrop Fryslân brûkt is ek gongber. It Fryske hat foar dizze lytse argyfwrotter
dêrby noch in tal moaie folksnammen: boekewjirm, boekmot, fiskje,
fiskmot, hurdrinner, ieltsje, klienkont, mot, motfiskje, motieltsje en
papierfretter neamd. Boekewjirm is yn dit gefal in moaie dûbelsinnige
namme.
Boarne: Omrop Fryslân .
dinsdag 2 oktober 2012
N, in bûtenwenstige letter
In soad plakken yn Fryslân hawwe in Bûtenwei, yn guon gefallen oanjûn as Bûtewei.
Suver alle gearstallings mei 'bûten' hawwe dy n yn 'e midden, mar
oarspronklik hie it Frysk dy letter dêr net. Soe it net better wêze en
smyt dy (ûnfryske) n der wer út, ek al omdat it Frysk yn prinsipe gjin
tusken-n hat? En dan ek mar hakkekruk en moallebrij?
Abonneren op:
Posts (Atom)