zaterdag 1 augustus 2009

Taalbaas Brûsplak, fringelsk en bierljeppe

Yn in libbene taal ûntsteane alle dagen nije wurden. Brûsplak (plak dêr't it 'brûst' fan nije inisjativen op it mêd fan keunst en kultuer) is sa'n nij wurd of neologisme. En fan in jier as tsien lyn binne wurden as tegeltsjebrêge (brêge mei tegelfoto's fan alvestêderiders) en bearenburchmuseum. En yn of fuort nei de Twadde Wrâldoarloch waarden wurden as jeep, jerrycan en tommy opnaam yn it Frysk. Sa'n hûndert jier lyn wienen wurden as radio en film krekt nij.
Der binne ek nije wurden dy't makke wurde troch twa bekende wurden gear te foegjen of oaninoar te plakken en dêrby wurdt op syn minst in stik fan ien fan dy wurden weilitten. In foarbyld is brunch, dat makke is fan breakfast en lunch (-eakfast en de l fan lunch binne weilitten). Oare foarbylden fan soksoarte fan nijfoarmingen ofwol portemanteaus, binne infotainment, Bollywood, webcam en ambutaxi.
Fryske foarbylden fan portemanteaus binne Fringelsk, dat makke is út Frysk en Ingelsk en betsjut 'Frysk mei Ingelske wurden deryn'. Krekt sa'n wurd is Frollânsk (fan Frysk - Hollânsk): 'Frysk mei Hollânske wurden deryn'. Dan is der noch teatsen as gearlûking fan keatsen en tennis (in sport dy’t yn Wergea útfûn is: keatse mei tennisrackets). Fierders kin ek tocht wurde oan prakketinke (fan prakkesearje en neitinke), dat ek wol wat hat fan in kontaminaasje om't it opboud is út twa wurden dy't synonym binne.

Meitsje se sels!
Dit soarte nije wurden kinne samar ûntstean of makke wurde. Kenne jo foarbylden fan sokke wurden of portemanteaus, dan hearre wy dat graach. Nije, kreative portemanteaus binne ek wolkom. Om jo wat op wei te helpen folget hjir in (ûnsin)foarbyld: bierljeppe 'fierljeppe oer in sleat mei bier'. It wurd is oan jo!

1 opmerking:

  1. Ynteressant sokke portemanteaus. Faaks eat foar it Meertens Instituut? (http://www.meertens.knaw.nl/cms/)

    BeantwoordenVerwijderen