Soms
falt jins each op in âlde Fryske namme. Bygelyks: Sywert. Fan Sywert
van Lienden, bekend fan LAKS en de “groep fan 500”. De namme bestiet út
Germaansk ‘sigi’ (oerwinning) en ‘ward’ (wachter, hoeder): hoeder fan de
oerwinning. De namme komt yn Fryslân fanâlds foar as Siwert en as Sieuwerd. En
dat is wer itselde as Sjoerd. Nammen as Sywert binne orizjineel, mar net
populêr: wêr komt dat fan?
Taalwebloch mei nijsgjirrige taalnijtsjes en taalgrúskes. Redaksje: Ed Knotter, Hindrik Sijens en Richt Sterk.
In onze familie komt de naam Sieuwert veelvuldig voor. Het is de voornaam van mijn vader, mijn broer, mijn zoon, mijn neef en een achterneefje. Wij hebben nooit anders geweten dan dat het een Groningse voornaam betrof. Mijn vader was namelijk Groninger van geboorte.
BeantwoordenVerwijderenDat de voornaam niet populair is blijkt niettemin uit het feit dat de voornaam ook in onze familie bijna nooit volledig wordt gebruikt en uitgesproken zoals het zou moeten. De naam is te moeilijk om goed uit te spreken. Mede daardoor en door de tv-serie Swiebertje zijn Sieuwerts daarmee geplaagd. Verbasteringen als Siebe, Siep en koosnaam Sief worden in onze familie doorgaans gebruikt.
De naam Sjoerd komt bij de voorouders van mijn vrouw voor en in onze kennissenkring. Mogelijk ben ik schuldig aan de laatstbedoelde naamgeving. De éénlettergrepige naam klinkt stoer en wordt niet verbasterd. Ouders die hun kind Sieuwert, Sywert of Sieuwerd willen noemen adviseer ik dan ook hun zoon de roepnaam Sjoerd mee te geven. Het is meer Fries en komt het dichtste bij hoe je Sieuwerd, Sieuwert of Sywert zou moeten uitspreken.
Dat Sjoerd 'meer Fries' wêze soe as Sieuwert, is net wier. Sieuwert is in âlder stadium fan útspraak as Sjoerd, wat it modernste is. Si-e-oe-ut is in fjouwerklank, mei de klam op 'si'. Yndied dreech út te sprekken foar net-Friezen, tinkt my. Sjoe-ut, mei de klam op 'sjoe', is simpelwei in ferskowing fan de klam nei 'oe'. Sa waard SI-e-oe-ut ta si-OE-ut. En de 'r' foàr t/d is al ieuwenlang stom.
VerwijderenFerlykje: Thiaadrik (=folkryk), Tjaark, Tjeark, Tsjeark, Tsjirk, Sjirk en Thiaadward (beskermer/hoeder/warder fan it folk), Tjaard, Tsjeard, Tsead.
Ja, ho mar, ik hâld al op!
Lútsen