woensdag 14 oktober 2015

Mei klam


De klam (‘klemtoon’) fan in wurd kin bepalend wêze foar de betsjutting fan it wurd. Der is yn it Frysk in aardich rychje tiidwurden (‘werkwoorden’) dat in oare betsjutting kriget as de klam oars lein wurdt. In foarbyld is 'ûndergean'. Leit de klam op ûnder, dan betsjut it 'nei ûnderen ta gean' (foarbyld: de sinne giet ûnder). Leit de klam op gean, dan betsjut it 'ûnderfine' (hy moast in operaasje ûndergean). As de klam op it earste wurdlid leit, wurdt it tiidwurd yn de doetiid skieden. Fergelykje: 'de sinne gie ûnder' en 'hy ûndergie in operaasje'. Mear foarbylden binne û.o. oerrinne, omklaaie, oerdriuwe, trochlibje, oerstreame, oerkomme. It ferskynsel docht him trouwens net allinnich foar by tiidwurden. Der binne mear wurden dy't fan betsjutting feroarje as de klam oars lein wurdt. In foarbyld is 'trochtocht', dat mei klam op it earste lid in haadwurd (‘zelfstandig naamwoord’) is, en mei klam op it twadde lid in eigenskipswurd (‘bijvoegelijk naamwoord’).

Geen opmerkingen:

Een reactie posten