woensdag 25 mei 2016

It Fryske hynder

It Fryske hynder is populêr oer de hiele wrâld. Mar wer komt it wurd ‘hynder’ wei? Hjoed-de-dei skriuwe en sizze wy meast ‘hynder’, mar earder waarden de foarmen ‘hynsder’ en ‘hynzer’ ek wol brûkt. De s en z yn dy wurden wize nei de oarsprong fan it wurd: it is gearstald út hynst + dier. Yn it Aldfrysk fan foar 1500 waard ‘hynder’ noch sein en skreaun as ‘hengstdiār’. Yn de iuwen dêrnei feroare de útspraak hieltyd mear en is er útkommen by ús ‘hynder’.
 
Yn it âldere Frysk (en it Aldfrysk fan foar 1500) komme wy foar ‘hynder’ ek ‘hors’ en ‘hoars’ tsjin, dêr’t dúdlik it Ingelske ‘horse’ yn werom te kennen is. Dat âlde ‘hoars’ komt yn ús tiid werom yn de ferfrysking fan ‘nijlpaard’: nylhoars (yn stienkoal-ingelsk ‘nilehorse’, yn echt Ingelsk ‘hippopotamus’).
  • Sjoch ek yn it Wurdboek fan de Frysk taal, by hynder en hoars (finkjes sette foar 'subbetekenissen' en 'citaten').

woensdag 4 mei 2016

Frysk as taal fan de legere sosjale klasse?


“As a regional language in the Netherlands, Frisian is only spoken by a certain demographic, specifically rural, lower-class people, in contrast with the Dutch speaking upper-class.”

Boppesteande sin is gjin provokaasje fan Taalbaas, mar in sin dy’t te finen is op de Ingelske Wikipedia dy’t oer de Fryske taal giet. De referinsje fan it boppesteande sitaat ferwiist nei in artikel troch Pieter van der Plank (Frisian language use and ethnic identity) út 1987. Jaja, in tige aktuele boarne. De status fan talen binne altyd in ûntwikkeling en kinne nea fêst set wurde sa as op dizze wize dien wurdt. It soe dêrneist ynhâlde dat heger oplate minsken (hast) gjin Frysk prate.
It wurdt tiid dat it grutte taalûndersyk fan de Fryske Akademy útkomt én dat dizze passaazje op Wikipedia oanpast wurdt!